የመስህብ መግለጫ
ከፈቲዬ ከተማ መስህቦች አንዱ የከተማው ሙዚየም ነው ፣ ሁሉም ኤግዚቢሽኖች በከተማው ውስጥ የተሰበሰቡት (የቴልሜሶስ ከተማ የድሮ ስም ፣ “የብርሃን ከተማ” ማለት ነው) እና እንደ ሎስ እና ሊዮንቶን ያሉ አከባቢዎች. በጥንት ዘመን እነዚህ ሁሉ ከተሞች በትንor እስያ ደቡብ የምትገኘው የሊሺያ ግዛት አካል ነበሩ። ዛሬ በቱርክ ውስጥ የአንታሊያ አውራጃ ግዛት ነው።
በአርኪኦሎጂያዊ ግኝቶች መሠረት ቶሎስ ፣ በሊሺያ ውስጥ እጅግ ጥንታዊ ከተማ በ 2000 ዓክልበ. ከተማዋ ከፈቲዬ በ 45 ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ የምትገኝ ሲሆን ከስድስቱ የሊሺያ ዋና ከተሞች አንዷ ነበረች። በአንድ ወቅት “የሊሺያን ህብረት በጣም ብሩህ የከተማው” እና የፌዴሬሽኑ የስፖርት ማዕከል ተደርጎ ይወሰድ ነበር። እስከ 19 ኛው ክፍለ ዘመን ድረስ ከተማዋ በቱርኮች ትኖር ነበር። የብዙ ባህሎች ተፅእኖ በጣም አስደሳች ወደሆኑት የተለያዩ መዋቅሮች አስከትሏል -ውብ መቃብሮች ፣ የእፎይታ መቃብሮች ፣ በሊሺያን ምሽግ ፣ በሮማውያን ጂምናዚየሞች ፣ በከተማ መታጠቢያዎች ፣ በአምፊቲያትር መሠረቶች ላይ የተገነባው “ደም የተጠማ አሊ” ቤተመንግስት። የእነዚህ የጥበብ ሥራዎች ቁርጥራጮች በፍትሂ ከተማ ሙዚየም ውስጥ ይታያሉ።
ከሊሺያ አስፈላጊ ከተሞች አንዷ በሆነችው ከፌቲዬ በስተደቡብ የምትገኘው ጥንታዊ ሌኦኦን ከክርስቶስ ልደት በፊት በ 8 ኛው ክፍለ ዘመን ነበር። ከተማዋ ለአፖሎ ፣ ለአርጤምስ እና ለእናታቸው ለሊቶ እንስት አምላክ ክብር ተገንብታለች። በዚህ ሰፈር ውስጥ የሚገኙት የሦስት ቤተመቅደሶች ፍርስራሾች ፣ የመጀመሪያዎቹ ሞዛይኮች እና ግርማ ሞገስ ያለው አምፊቲያትር የተራቀቁ መንገደኞችን እንኳን በውበታቸው ያስደንቃሉ።
ሳይንቲስቶች ፈቲዬ የተመሰረተው ከክርስቶስ ልደት በፊት በ 5 ኛው ክፍለ ዘመን ነበር። ከተማዋ በጣም ለረጅም ጊዜ ገለልተኛ ነበረች ፣ ግን በ 362 ዓክልበ ቴልሜሶስ ፣ በፋርስ ላይ በሊሺያን አመፅ የተነሳ ፣ በታላቁ እስክንድር ከተማ እስከተቆጣጠረበት ጊዜ ድረስ በቆሪያ አገዛዝ ሥር አለፈ። በ 43 ዓ.ም. የሮማ ሴኔት ሊሲያ የሮማ ግዛት መሆኑን አውጅ ጥንታዊቷ ከተማ በሮማውያን አገዛዝ ሥር ሙሉ በሙሉ አለፈች። በ 1390 ቴልሜሶስ የኦቶማን ግዛት አካል ሆነ። ለከተማይቱ እጅግ የበለፀገ ሥነ ሕንፃ ያደረገው የበለፀገ ታሪክ እና የተለያዩ ባህሎች ተፅእኖ ነበር ፣ እናም ሙዚየሙ እጅግ ውድ የሆኑ የኤግዚቢሽኖች ስብስብ አግኝቷል።
የከተማ ሙዚየምን የመፍጠር ሀሳብ ባለፈው ክፍለ ዘመን በ 60 ዎቹ ውስጥ ታየ ፣ እናም የሙዚየሙ ሕንፃ ራሱ በ 1987 ብቻ ተገንብቷል። የሙዚየሙ ኤግዚቢሽኖች ከጥንት ሊኪያኖች ፣ ግሪኮች ፣ ፋርስ ፣ ሮማውያን ፣ ባይዛንታይንስ እና ኦቶማኖች ዘመን ጀምሮ በዋጋ ሊተመን የማይችል የጥበብ እና የእጅ ሥራዎች ናሙናዎች ናቸው። የታሪክ ቡፋዮች በሊቶን ፣ በዛንቶት እና በአቅራቢያ ባሉ የሊሺያ ሰፈሮች ላይ በተገኙት ቁፋሮዎች የተገኙ የእብነ በረድ ቁጥቋጦዎችን ፣ ሳርኮፋጊን እና የመቃብር ድንጋዮችን ያያሉ። ኤግዚቢሽኑ ከተለያዩ ዘመናት ሳንቲሞችን ፣ የጥንት አምፎራዎችን ፣ የጥንት ዓምዶችን እና ዋና ከተማዎችን ቁርጥራጮች ፣ ግርማ ሞገስ ያላቸው ቁጥቋጦዎችን እና የመታሰቢያ ሐውልቶችን ያጠቃልላል።
በሙዚየሙ ውስጥ በጣም አስደናቂ ከሆኑት ነገሮች መካከል የድንጋይ ስቴልን ማጉላት አስፈላጊ ነው ፣ የተቀረጹ ጽሑፎች በሦስት ቋንቋዎች (በግሪክ ፣ በአራማይክ እና በሊሺያን) ተገድለዋል። ከ 358 ከክርስቶስ ልደት በፊት የተጀመረው የሊቶኒያን ስቴል የተቀረጹ ጽሑፎች የሊሺያን ጽሑፎችን ለመለየት ትልቅ አስተዋጽኦ አበርክተዋል። ልዩ ትኩረት ሊሰጠው የሚገባ ሌላ ኤግዚቢሽን በጣም የሚያምር ሐውልት ነው “አንዲት ወጣት ከርግብ ጋር”። የታሪክ ምሁራን ይህ የጥበብ ሥራ ከአርጤምስ አምልኮ ጋር የተቆራኘ እንደሆነ እና በጥንት ዘመን በከተማው ውስጥ ለሴት አምላክ ክብር ቤተመቅደስ ተሠራ። የሊቃውያን ዘመን ለሆነው ለ ‹ኢዛራዛ› ሐውልት ልዩ ትኩረት መሰጠት አለበት።
የሙዚየሙ ኤግዚቢሽን በሁለት ክፍሎች ተከፍሏል -አርኪኦሎጂያዊ እና ኢትኖግራፊክ። ከሊቃውያን አጠቃላይ የባህል ቅርስ ፣ የሕንፃ ሐውልቶች በተለይ በጥሩ ሁኔታ ተጠብቀዋል -የመቃብር ድንጋዮች ፣ አብዛኛው በተፈጥሮ ድንጋዮች የተቀረጹ ፣ ብዙውን ጊዜ እነሱ የግሪክን ምሳሌዎች ይወክላሉ ፣ በተለይም የአዮኒያን ዘይቤ ፣ አንዳንድ ጊዜ - የሊሺያ ባህርይ የእንጨት መዋቅሮችን መኮረጅ። ሁሉም ቅርፃ ቅርጾች በእውነተኛ የግሪክ ሥነ -ጥበብ መንፈስ ተሞልተዋል። በሙዚየሙ የአርኪኦሎጂ ክፍል ውስጥ ያሉት ዕቃዎች ብዛት ሴራሚክስ (ጥንታዊ ቅርፃ ቅርጾች ፣ ሳህኖች ፣ ጥንታዊ የአበባ ማስቀመጫዎች) ናቸው።የብሔረሰብ ክፍሉ በእነዚያ ጊዜያት በእደ ጥበባት ይወከላል-አልባሳት ፣ ኦሪጅናል ጥልፍ ፣ በእጅ የተሸመኑ ጨርቆች ፣ ብሄራዊ አልባሳት ፣ የዚህ ክልል ባህርይ ያላቸው ጌጣጌጦች ፣ እንዲሁም አሮጌ ግን አሁንም የሚሠራ ሸምበቆ። በሙዚየሙ ስብስብ ውስጥ የቀረቡ የቤት ዕቃዎች ሊኪያውያን በግብርና ሥራ ላይ ተሰማርተው ፣ ወይን ጠጅ ፣ ሳሮንሮን ፣ አርዘ ሊባኖስ ፣ የበሉ እና የአውሮፕላን ዛፎች መኖራቸውን በግልፅ ያመለክታሉ። የሊሺያን ተዋጊዎች የጦር መሳሪያዎች ጩቤዎች እና ጠማማ ሳባዎች ነበሩ። የዚህ ክፍል ዋና ጌጥ በ 19 ኛው ክፍለ ዘመን የእንጨት በር በሚያምሩ የተቀረጹ አረቦች የተገነቡበት ነው። በሙዚየሙ ውስጥ በጣም ዋጋ ያላቸው ኤግዚቢሽኖች ከ 3000 ዓክልበ. እስከ የባይዛንታይን ዘመን መጨረሻ ድረስ የከተማዋን ነዋሪዎች ሕይወት ያንፀባርቃሉ።
